Wyjazd szkoleniowy koła przy Nadleśnictwie Olsztynek do Białowieży

Sprawozdanie z wyjazdu szkoleniowego Koła Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Leśnictwa
i Drzewnictwa przy Nadleśnictwie Olsztynek do Puszczy Białowieskiej

 

                Koło SITLiD przy Nadleśnictwie Olsztynek zorganizowało w dniach 11-12 maja 2018 r. wyjazd szkoleniowy do Puszczy Białowieskiej. Wzięło w nim udział 20 osób, zrzeszonych w Kole SITLiD. Celem wyjazdu było poznanie problematyki związanej z prowadzeniem gospodarki leśnej w puszczańskich nadleśnictwach oraz wizyta w Białowieskim Parku Narodowym.

Wyjazd rozpoczął się wizytą w Nadleśnictwie Hajnówka. Gości przywitał Zastępca Nadleśniczego Rafał Andrzej Nowak. O specyfice pracy w Nadleśnictwie opowiadał Inżynier Nadzoru Krzysztof Zamojski. Przedstawił historię powstania Nadleśnictwa Hajnówka, w tym prowadzenie gospodarki leśnej w miejscowych lasach w czasach panowania caratu rosyjskiego na przełomie XIX i XX wieku, pozyskanie drewna na ogromną skalę przez Niemców w czasie I wojny światowej oraz dzieje puszczańskich lasów po odzyskaniu przez Polskę niepodległości,  w tym niesławne wydzierżawienie Puszczy angielskiej firmie drzewnej, potocznie zwanej „Centurą” w latach 20. XX wieku. Opowieść
o niezwykle intensywnej eksploatacji puszczańskich lasów w czasie I wojny światowej wzbogaciła ekspozycja znajdująca się przy siedzibie Nadleśnictwa Hajnówka, prezentująca ówczesny sposób pozyskania, zrywki i wywozu drewna z wykorzystaniem kolejek wąskotorowych, których tory układano bezpośrednio do zrębów. Ciekawa była również wystawa zdjęć historycznych, przedstawiających dygnitarzy odwiedzających puszczę i uczestniczących w wystawnych polowaniach, ale także robotników pracujących przy pozyskaniu drewna.

Po wizycie w siedzibie Nadleśnictwa Hajnówka grupa udała się do położonego w odległości
3 km od Hajnówki źródła „Krynoczka”, uznawanego przez wiernych Kościoła Prawosławnego za cudowne. W miejscu tym znajduje się również drewniana cerkiew pod wezwaniem Świętych Braci Machabeuszy. Droga do „Krynoczki” prowadzi przez las, w którym dostrzega się największy obecnie problem, z jakim borykają się miejscowi leśnicy, czyli zjawisko gradacji kornika drukarza, skutkujące ogromną ilością posuszu świerkowego, zarówno zasiedlonego, jak i już jałowego. Inżynier Nadzoru Krzysztof Zamojski, będący również przewodnikiem w części terenowej wizyty w Nadleśnictwie Hajnówka, omówił szczegółowo problematykę gradacji kornika drukarza, wskazując na brak możliwości usuwania zasiedlonych świerków, związany z aktualną skomplikowaną sytuacją prawną i brakiem aneksu do Planu Urządzenia Lasu. Zamieranie świerków w puszczańskich nadleśnictwach (Hajnówka, Białowieża, Browsk) przyjęło katastrofalny rozmiar – na powierzchni około 9 tysięcy hektarów objęło drzewa o szacunkowej masie przekraczającej 3 miliony metrów sześciennych.

Wizytę w Nadleśnictwie Hajnówka zakończyła prezentacja powierzchni, na których
w miejscach usuniętych drzew trocinkowych założono uprawy dębowe, przy współpracy z Wydziałem Leśnym SGGW. Sadzonki dębu wprowadzono różnymi metodami, w tym metodą zmodyfikowanych placówek oraz metodą korytarzową. Solidne grodzenia gniazd dębowych stały się przyczynkiem do rozmowy o aktualnych stanach zwierzyny w Puszczy oraz stosowanych metodach ochrony lasu przed szkodami wyrządzanymi przez ssaki.

Drugim punktem programu tego dnia był pobyt w Nadleśnictwie Browsk. Prezentacji Nadleśnictwa dokonał Inżynier Nadzoru Jarosław Stocki. Chlubą Nadleśnictwa jest położone w pobliżu siedziby herbarium, założone wyłącznie siłami leśników z Browska. Herbarium jest niezwykle malownicze, zawiera nie tylko wiele okazów ziół i roślin drzewiastych, ale także szumiący potok i głośny od rechotu żab staw. Na terenie herbarium znajduje się również wieża widokowa, z której można obserwować efekty realizowanych przez Nadleśnictwo Browsk projektów czynnej ochrony orlika krzykliwego oraz żubra. O projektach tych opowiedziała Julia Melchior – specjalista ds. edukacji leśnej, która następnie udała się wraz z grupą nad Zalew Siemianówka – sztuczny zaporowy zbiornik wodny
o długości około 11 km. Wybudowana przy zbiorniku platforma widokowa stanowi doskonałe miejsce do obserwacji ornitologicznych, przede wszystkim gatunków ptaków wodno-błotnych. Nawet w trakcie tej niedługiej wizyty nad zalewem grupa mogła zobaczyć czaple siwe, rybitwy, kaczki, gęsi oraz czajki. Jadąc na nocleg do Białowieży grupa zatrzymała się jeszcze w miejscu, w którym można zobaczyć linię kolejową, zbudowaną na grobli, przeprowadzonej przez Zalew Siemianówka.

Drugi dzień przeznaczono w całości na zwiedzanie Białowieskiego Parku Narodowego. Wizytę  rozpoczęto od muzeum, znajdującym się w siedzibie Parku. Muzeum posiada bogatą ekspozycję, prezentującą florę i faunę Puszczy Białowieskiej. Następnie grupa udała się do Rezerwatu Ścisłego, który zajmuje powierzchnię 4750 ha. Trasa trwająca około 3 godzin wiodła przez Park Pałacowy, następnie drogą przez Polanę Białowieską, a później przez las mieszany, grądy i olsy do przewróconego dębu Jagiełły. Lasy w Rezerwacie Ścisłym wyróżniają się złożoną budową pionową i poziomą oraz niezwykłym bogactwem gatunkowym roślin, zwierząt i grzybów. Wracając z rezerwatu mija się miejsce straceń partyzantów z czasów II wojny światowej.

Ostatnim punktem programu była wizyta w Rezerwacie Pokazowym Żubrów, w którym za ogrodzeniem można było zobaczyć nie tylko te największe europejskie ssaki, ale także łosie, jelenie, sarny, wilki, dziki, koniki polskie oraz żubronia, czyli krzyżówkę żubra z bydłem domowym.

Wyjazd szkoleniowy do Puszczy Białowieskiej pozwolił nie tylko na poznanie zagadnień związanych z gospodarką leśną i ochroną przyrody w Puszczy Białowieskiej, ale stał się także świetną okazją do integracji uczestników wyprawy.

 

 

Piotr Rogowski

Sekretarz Koła SITLiD przy Nadleśnictwie Olsztynek

 

Zdjęcia

Agnieszka Jurkiewicz